Quote: ‘An unhealthy fascination with technology on the part of a few adolescents had awakened the nerd within us all’ – Robert Chingely, maker van de documentaire ‘Triumph of the Nerds’ (1996).
Quote: ‘A nerd is a person that uses a telephone in order to talk with others about telephones. A computer nerd therefore is somebody who uses a computer in order to use a computer’ – Douglas Adams (1996), schrijver van science-fiction verhalen.
Introductie
Het is niet lang geleden dat men bij het woord ‘nerd’ nog dacht aan een bleke, slecht verzorgde en geklede jongeman met grote bril en weinig vrienden. Maar dingen zijn veranderd. Nerds van de 21e eeuw hebben een nieuw imago en een nieuwe lifetsyle eigen gemaakt.
Journalist J. Polman schrijft: ‘In een samenleving waarin technologie in het dagelijks leven een steeds grotere rol gaat spelen, is de nerd in opmars. [De nerd] is tegenwoordig wel cool. Hij heerst op het internet, spaart coole gadgets en is een meester in games. De rollen zijn omgedraaid met de opkomst van de Nerd 2.0[1]’ (Polman, 2009, p.2). Een zogenaamde ver’nerd’isering[2] loopt parallel met de ontwikkelingen en innovaties op technologisch gebied. Dit suggereert dat technologische ontwikkelingen de nerd in mensen als het ware naar boven haalt: intensief computergebruik, voordurend de e-mail checken, gamen, googlen en hevig verlangen naar de nieuwste inventieve gadgets. Het lijkt sociaal acceptabeler geworden om een nerd of een geek te zijn. “Het scheldwoord nerd heeft grotendeels zijn oude betekenis verloren. Nerd is nu een geuzennaam," zegt A. Klöpping, eigenaar van The Gadget Company en is een nerd, volgens hemzelf (Polman, 2009, p.2).
Het beeld van een nerd of de nerd-identiteit is in de mode. Niet alleen in de populaire cultuur van jongeren zijn representaties van de nerd te vinden, ook in internationale high-fashion tijdschriften en bij modeontwerpers is het nerd-beeld opgedoken: zware brilmonturen, t-shirts met nerd-statements, hoog waterbroeken, burmuda-shorts, Birkenstocks, geruite overhemden met korte mouwen, bretels, vlinderdasjes, haar in een scheiding etc. De nerd lijkt niet langer een onpopulaire man. De nerd is cool en high-fashion[3]. Maar er is een verschil tussen deze nerd-chic kledingstijl en de kledingstijl van echte nerds.
Tijdens het onderzoek naar ‘De Amsterdamse Man[4]’ is een modieus nerd-achtig type gesignaleerd. Het zijn jongemannen tussen de 20 en 30 jaar, die zich hebben bekwaamd in het Internet-entrepreneurschap. Zij verdienen hun geld via het Internet: bloggen, twitteren, online netwerken, websites maken en beheren, applicaties voor de iPhone bedenken, webconferenties voorzitten etc. Dit type man viel op, omdat het beeld dat zij uitdroegen niet in het eerste opzicht deed denken aan een nerd, terwijl zij wel van binnen een nerd zeggen te zijn dan wel op hun werk en hobby afgaande, in het stereotype plaatje van de computer-nerd passen. Deze modieuze nerds zijn interessant om nader uit te lichten, omdat zij breken met vooroordelen over de kledingstijl van eerdere generatie nerds.
Om te kunnen zeggen of het mannelijke stereotype ‘Nerd’ zich inderdaad heeft vernieuwd en past in de huidige zeitgeist, zal in vervolg de nerd-cultuur worden besproken, een koppeling met de oude en nieuwe generatie worden gelegd en op basis van een klein exploratief onderzoek (interpretatie van ingewonnen interviews en beeldmateriaal van twee Amsterdamse Internetentrepreneurs, beelden uit de populaire cultuur en discussies over het fenomeen nerd-chic) conclusies worden getrokken.
De nerd-cultuur: Wie is eigenlijk een Nerd?
Mannen met een grote liefde voor computers worden getypeerd als nerds[5]: professionele bloggers, webdesigners, web-entrepreneurs, programmeurs en ga zo maar door. Wat vroeger de nerds van de klas waren, zijn nu dankzij hun hoge computer-intelligentie succesvolle en rijke mannen, zoals Bill Gates van Microsoft of Steve Jobs van Apple, twee van de rijkste mannen ter wereld. Maar ook uitvinders van Internet-applicaties zijn inmiddels ontzettend rijk en succesvol: Tom Anderson van MySpace, Jack Dorsey van Twitter, Larry Page en Sergey Brin van Google. Al deze mannen zijn sinds hun jonge jaren intensief bezig met computertechnologie en zo al op jonge leeftijd miljonairs geworden.
Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw dook het woord ‘nerd’ voor het eerst op, maar een duidelijke herkomst blijft vaag. Wel is duidelijk dat het woord uit de Amerikaanse cultuur geconstrueerd is (Koda & Martin, 1989, p. 34).
Het woord ‘nerd’ verscheen voor het eerst in een van de kinderboeken van Dr.Seuss[6], maar deze refereerde nog niet naar een persoon met hoge intelligentie of een obsessie voor technologie. Ook niet naar een loser met een afwijkend uiterlijke verschijning. Het was nog een fantasiewoord. Een andere theorie is dat het woord nerd een variant is op het Engelse woord nert, studententaal uit de jaren 50 dat verwees naar een ‘stom of gestoord persoon’[7]. Een ‘nert’ was daarmee een scheldwoord voor iemand die een buitenbeentje was of in ieder geval afweek van de norm.
Mode-curators Richard Martin & Harold Koda (1989) omschrijven in het boek ‘Jocks & Nerds: Men’s style in the 20th century’ het mannelijke type van de nerd als ‘someone foolish, ineffectual, unsophisticated, socially inept, and physically awkward’. Het is de tegenhanger of alter-ego van een ‘jock’, een sportman (Koda & Martin, 1989). Een synoniem voor de nerd is in het Engels ookwel ‘computer jock’ (D. Kinney, 1993). Het is de sportman van de computers, en technologische innovatie is zijn sport.
Maar wanneer ben je een nerd? Op de basisschool wordt vaak al duidelijker wordt of iemand een nerd is of niet. Het gaat om jongens die zeer leergierig of slim zijn, veelal verlegen zijn aangelegd en nerveus worden in sociale situaties (D. Kinney, 1993, p.28). Jongens die vaak gepest worden in hun jeugd, zijn vaak de types die nerds genoemd worden door anderen, vanwege eigenschappen die dus in zoverre afwijken van wat populair, de norm of in de mode was. In het begin van de pubertijd wordt dus duidelijk of iemand een nerd blijkt te zijn, omdat dit een levensfase is waar identiteiten en rollen worden geformuleerd (Koda & Martin, 1989).
Wanneer deze jongens en meisjes naar de middelbare school gaan, maakt het niet langer meer uit of je wel of niet populair bent. In deze leeftijdsfase zoeken jongeren elkaars gelijken en vormen groepjes, zo ook de nerds (D. Kinney, 1993, p.28).
Literatuur over de nerdcultuur is voornamelijk gebaseerd op de verbeelding van nerds in Amerikaanse populaire cultuur, zoals film, televisie en boeken. Er zijn echter wel enkele wetenschappelijke onderzoeken onder nerds gedaan.
Sociaal wetenschapper Lori Kendall is expert op het gebied van de nerd (of geek) cultuur in Amerika. Zij ontwikkelde een profiel van de nerd-identiteit aan de hand van mediabronnen en via online community interacties met mensen die zichzelf een nerd noemen. Haar omschrijving van de nerd is dat hij een alternatieve vorm van mannelijkheid representeert. Het zijn vooral mannen die zich tot een nerd ontwikkelen. Een ander kenmerk is dat ze het goed doen op school, in het bijzonder in de bètavakken. Zij hebben hoge IQ-scores en weten van alles veel (1999), maar daar staat vaak tegenover dat nerds in sociale vaardigheden matig scoren: computertechnologie is waar nerds voor leven. Al het andere lijdt hen enkel af van hun doel: vernieuwing aanbrengen, uitvinden, codes of systemen kraken, held van het Internet worden. Hoe meer soorten computerervaring en
-vaardigheden iemand bereikt, hoe hoger zijn nerd gehalte. Verder stelt Kendell dat nerds graag dingen of gadgets verzamelen die met kennis te maken hebben en nerds zijn zware mediagebruikers (Kendall, 1999, pp. 262-263).
In 2000 heeft Kendall een vervolgstudie naar nerds gedaan en specifieker naar hun mannelijkheid. In ‘Oh No!I’m a Nerd’ concludeert zij dat de nerd-identiteit een sterke hang naar hypermasculiniteit heeft, dus naar de man als dominante sekse. Nerds keren zich af van vrouwen en van wat vrouwelijk is. Dit zou te maken hebben met de sterke band tussen de mannencultuur van computertechnologie: maar weinig vrouwen hebben een hoge technologische competentie of begeven zich in deze kringen. Nerds zijn meer gewend aan mannelijke omgangsvormen en mannelijk contact. Vrouwen worden als onbereikbare lustobjecten gezien, omdat nerds denken dat vrouwen zich niet tot hen aangetrokken voelen. Het blijkt dat zij tolerant staan tegenover homoseksualiteit binnen hun cultuur (Kendall, 2000).
In 2007 meldt dagblad The New York Times in ‘Who’s a nerd anyway’ dat nerds volledig geaccepteerd zijn in de huidige maatschappij. Mannen durven vol trots uit te komen voor hun nerd-identiteit. Het is een bewuste keuze. In een interview met taaldeskundige Mary Bucholtz, die langdurig onderzoek deed naar Amerikaanse nerds, vertelt dat taal een belangrijk middel is om aan te geven tot welke kliek je thuishoort. Nerds gebruiken geen hip taalgebruik of slang zoals hun leeftijdsgenoten veelal doen, maar juist keurig, intelligent, ‘hyperwhite’ taalgebruik.
Bucholtz stelt ook dat nerds geen slachtoffers zijn van heersende sociale codes wat wel en wat niet cool, gebruikelijk of ‘in de mode’ is; nerds geven actief hun eigen identiteiten vorm en zetten hun vraagtekens bij dergelijke heersende codes.
Hoe nerds met taal omgaan en met sociale codes, zou vergelijkbaar kunnen zijn met hoe zij met kleding en modetrends omgaan. Hun kleding zou volgens Bucholtz puur praktisch zijn: pocket protectors (plastic mapje voor in de borstzak van een overhemd ter voorkoming van inktvlekken), etuis voor aan de broekriem (voor mobiele telefoon of andere gadgets), korte broeken om lichaamstemperatuur af te stoten etc. Dus alles wat zij dragen heeft een praktische functie (Bucholtz, 2007).
Doordat zij slechts aandacht geven aan computers, zijn nerds zich niet bewust van hun uiterlijk. Het kan hen ook niet veel schelen, omdat zij zich bijvoorbeeld niet kleden om zich aantrekkelijker voor vrouwen te maken. Nerds zien zich niet als mannen die vrouwen zich wensen (Kendall, 2000).
Nerds ontkennen normaal te zijn. Zij willen bewust niet normaal gevonden worden (Kinney, 1993). Opmerkelijk is bovendien dat de nerd-identiteit ondergeschikt is aan etnische eigenschappen van de persoon in kwestie. Nerds weigeren zelfs bevoorrecht ‘blank’ te zijn. Om etniciteit lijkt het allerminst te gaan. Intelligentie is wat hen er toe doet en hen onderscheidt van andere culturen. Maar, stelt Bucholtz, het is ‘not done’ wanneer een nerd zijn bekwaamheden niet openlijk toont of er niet openlijk voor uit komt.
Een andere bewonderaar van nerdcultuur is Neil Feineman. In zijn boek ‘Geek Chic: The ultimate guide to geek culture’ (2005) is een beeldend boek over geek culture, waar de nerd een onderdeel van is. Echter, of geeks en nerds hetzelfde zijn, verschillen de meningen over. Feineman maakt geen onderscheid tussen de twee begrippen. Hij zet de cultuur uiteen aan de hand van een tijdslijn, beginnend bij 335 voor Christus tot aan 2003 na Christus. De onderwerpen zijn zeer uiteenlopend en gaan ook wat ver (zoals de geschiedenis van koffie en coca-cola, omdat deze een must voor nerds zijn om te kunnen werken), maar desondanks geeft het een kijk in de wereld waar de echte nerds warm van worden; welke eten, muziek, literatuur, wetenschap, computers, mensen, spelletjes, mode en ander media content zij adoreren. Een kort overzicht van de opvallendste kenmerken van de Amerikaanse nerdcultuur volgens Feineman:
Nerds:
- kijken graag Science-fiction en Martial Arts films (The Matrix, X-men, Kill Bill, Dungens & Dragons, Lord of the Rings etc.)
- lezen stripboeken & houden van Action Heroes (Batman, Spiderman, Wonder Woman etc.)
- kijken animatie films en -programma’s (The Simpsons, Southpark, Family Man, Wall-E)
- zijn groot bewonderaars van uitvinders uit de historie (Einstein, Morse, Michelangelo)
- willen de nieuwste gadgets (iPhone, PSP, speciale horloges, apparatuur voor in huis)
- dromen van robots en NANO technologie
- eten en drinken vooral fast-food, koffie, frisdranken en energy drinks, chips, snoep, magnetron- en afhaal maaltijden
- luisteren (vroeger of nu) naar Buddy Holly, David Bowie, Kraftwerk, Michael Jackson, Elvis Castello, Prince, Depeche Mode, Daft Punk, Beasty Boys, Radiohead, Fatboy Slim, Weezer, Moby, N*E*R*D, Kayne West
- hebben eigen nerd helden (‘Heroes of the computer revolution’: hackers, visionairs, uitvinders en oprichters van internet en computers).
- spelen uren computer games via LAN verbinding met andere nerds op de wereld
- hebben dus ook geen tijd voor relaties en seks
Met betrekking tot kleding geldt eigenlijk dat nerds geen tijd, en geen belang zouden hechten aan kleding, enkel dat het functioneel moet zijn voor hun dagelijkse werkzaamheden (Bucholtz, 2007). Nerds dragen dus in feite neutrale kleding.
Ondanks dat de nerd saai lijkt te zijn gekleed, is hij wel duidelijk te identificeren volgends Life Magazine[8] (1985). Samenvattend met deze en bovenstaande literatuur is de nerd aan de volgende karakteristieken te identificeren:
De uiterlijke karakteristieken van de nerd:
1) kort haar, pluizig haar en/of haar in een scheiding of staart
2) dik brilmontuur
3) achteruitkijkspiegel gemonteerd op zijn bril
4) alarmerend geval van acne
5) lacht met zijn tanden
6) t-shirts met opdrukken die alleen nerds begrijpen of leuk vinden
7) geheel dichtgeknoopte overhemden
8) overhemden met foute prints (pyjama of hawaii prints)
9) koopt zijn kleding waarschijnlijk met zijn moeder
10) sportschoenen
11) witte sokken
12) bermuda broeken of korte pantalon (kaki, licht blauw of geruit)
13) vlinderdas of klein stropdasje (strak aangesnoerd)
14) zijn garderobe is niet op elkaar af gesteld en past niet bij elkaar
15) grote bruine schoenen met strak aangetrokken veters
16) pennen in zijn borstzak, in een beschermend hoesje (voorkomt inktvlekken)
17) altijd zijn iPhone of smart phone op zak, het liefs in de etui aan zijn broekriem.
Oude nerds - Nieuwe nerds
De nerd van nu is niet de nerd meer van vroeger, zoals we die herkennen uit films als Revanche of the Nerds; hij heeft zichzelf opnieuw uitgevonden en is met zijn tijd meegegaan. De nerd is geëvolueerd naar een type dat aansluit bij de postmoderne tijd: mannelijker, meer zelfverzekerd en gewaardeerd om zijn talent. De nerd is nu sociaal geaccepteerd en daarmee uit zijn schulp gekropen.
Een van de technologische ontwikkelingen die heeft bijgedragen aan het socialer of ‘maatschappelijker’ maken van nerds, is de uitvinding van de personal computer (PC) geweest. De PC is een computer voor alledaags gebruik. Waren computers vroeger (jaren 80 en 90) grote, logge apparaten die nog ongebruiksvriendelijk waren voor mensen met weinig computerkennis, zijn computers in de 21e eeuw ieders ‘beste vriend’ geworden. Niemand lijkt meer zonder een computer te kunnen. Iedereen bezit vandaag de dag een PC of een laptop of heeft toegang tot een computer. Dit heeft er voor gezorgd dat nerds onmisbare schakels zijn geworden tussen mens en technologie.
Een andere belangrijke ontwikkeling op computergebied en de waardering van (computer)-nerds, is de komst van Internet en het WorldWideWeb begin jaren 90 van de vorige eeuw. Met Internet is het mogelijk om wereldwijd mensen met elkaar te verbinden, informatie te delen en commerciële doeleinden te dienen.
Internet heeft zich snel ingebed in het dagelijks leven van mensen, omdat de PC reeds een groot succes was. Mensen ontdekten de mogelijkheden van Internet en diverse ontwikkelingen en verbeteringen maakten het de gebruikers gemakkelijker en sneller om met Internet te werken: zoekmachines, portals, e-mailverkeer maar ook het design, de lay-out van Internet pagina’s en haar werkwijze zijn verbeterd door technisch slimme jongens, die wij de nerds noemen. De wereld heeft dus veel te danken aan een groepje fanatiekelingen die in garages computers in-en-uit elkaar haalden, terwijl andere kinderen buiten speelden.
Door de invloedrijke positie van computers in het dagelijks leven van particulieren, bedrijven en overheid, is de nerd onmisbaar geworden. De nerd heeft een veel positiever imago verworven en heeft door zijn zeer waardevolle computerkennis in deze tijden veel status en aanzien:
‘The Nerd has nowadays stature and status – and his clothes have been emulated by a new generation of bespectacled, white-socks and black-shoes-wearers’ […] ‘The role of the nerd has shifted from that of a slide-rule-toting proto-scientist to savvy computer specialist, possessed of a knowledge all might envy. And now with the computer’s technology triumph the nerd has been insinuated into the world. The characteristics of his style that once were most depreciated have been re-evaluated, demonstrating the way in which perception creates and alters fashions in clothing and appearance’ (Martin & Koda, 1989, p.34)
Eind jaren 80 van de vorige eeuw schonken ook meer modemagazines en reclames aandacht aan de ‘verheerlijking’ van de nerd. Dit wordt ook wel nerd-chique of geek-chic genoemd. Hierbij gaat het meer om het overnemen van karakteristieke stijleigenschappen van de nerdy man (zoals, de bril, de dichtgeknoopte overhemden, de korte broek en de grote schoenen etc), die opdoken in de media. Ondanks dat dit modellen waren en geen ‘originele’ nerds, heeft deze positieve aandacht wel bijgedragen aan het acceptabel maken van de nerdcultuur als stijlgroep.
In de jaren 80 zijn programma’s en films met nerds als anti-helden een hype. Het meest bekende voorbeeld is natuurlijk de cultfilm Revanche of the Nerds, waaruit bleek dat nerds ook seksuele wezens waren, gevoel hadden en kwetsbaar waren. Nerds hebben ook menselijke eigenschappen en zijn niet alleen maar met zichzelf bezig, zoals hun tegenpolen, de Sportmannen, vaak wel zijn. In deze film, maar ook in andere representaties van de nerd, wordt de nerd als een soort mannelijke variant van Assepoester neergezet. Opeens werd de nerd een interessante man voor vrouwen, de ideale partner.
‘Perhaps bravado masculinity has always been the alter ego of the nerd, even though sensitivity and vulnerability would have been more immediately apparent’ (Martin & Koda, 1989,p. 37).
Opmerkelijk is dat Koda & Martin veranderingen in het imago en de acceptatie van de nerd al in 1989 signaleerden. Nerds hebben zich altijd weten aan te passen en te transformeren naar de tijdsgeest, zeggen Koda en Martin, refererend naar de gedaanteverwisselingen van striphelden: Clark Kent transformeert zich tot Superman, Peter Parker tot Spiderman en dokter Bruce Banner is de Incredible Hulk.
Meer vrouwen lopen warm voor nerdy mantypes. Vrouwen vinden computernerds sympathiek, lief en aantrekkelijk door hun intelligentie, en nerdy mannen zijn vaak zeer rijke mannen: "Het was vroeger ondenkbaar dat je in de kroeg een meisje kon imponeren met een gadget. […]. Meisjes hangen nu aan de lippen van een man die een nieuwe applicatie op zijn iPhone demonstreert” (Polman, 2009, p.2) of werkzaam is in de computerindustrie.
Ondanks de vele gedaantes die nerds aan kunnen nemen, blijft de nerd herkenbaar aan zijn klungeligheid en zijn onontwikkelde lichaamsvormen, aldus Martin & Koda in 1989.
De Neo-nerd en zijn Kledingstijl: een explorerend onderzoek
Nerds die hun geld verdienen via het Internet en computers, hebben ook gevoel voor een eigen stijl. En zij willen graag hun geld daaraan uitgeven. Denk maar aan Microsoft’s Bill Gates en Apple’s Steve Jobs, welke in grote huizen wonen, veel auto’s bezitten en kwaliteitskleding dragen.
In deze tijd is het een must om bovendien te netwerken en je gezicht te laten zien. Mannen beseffen dat in de huidige tijd het uiterlijk een belangrijke rol is gaan spelen. Mannen zijn sinds het einde van de vorige eeuw zich meer en meer bewust geworden van de mogelijkheden, het belang en de voordelen van goede kleding en verzorging (Koda, Martin, 1989; Frith & Gleeson, 2004). Dit geldt ook voor de man in Nederland[9].
Het komende deel zal deze tendens vertalen naar de veranderingen van het nerdy mantype en zijn kledingstijl
Helaas is de beschrijving van de mode van nerds erg summier gebleken. De meeste literatuur over nerds dateert van vóór het Internet tijdperk en komt bovendien uit Amerika. En de beschrijving van de Nerd-look van Martin & Koda is verouderd. Tussen 2004 en nu is - zover bekend - geen onderzoek naar de nerdcultuur uitgevoerd.
Naar verwachting zijn de computernerds tevens de oude generatie nerds. Interessanter en meer van deze tijd zijn de zogenaamde Web-Nerds, ookwel websters genoemd. Zij houden zich veelzijdig en intensief bezig op het Internet en het WWW. Het zijn de nerds van de postmoderne tijd.
Tijdens een klein exploratief onderzoek naar de verbeelding van modieuze Amsterdamse Mannen, kwamen twee types op mijn pad: Ernst-Jan en Nalden. Jonge Amsterdammers met een eigen gevoel voor stijl, maar vooral echte Internet-freeks. Beiden zijn nog jong, 23 en 24 jaar, maar hebben al veel gedaan op het gebied van ondernemen via het Internet. Om hen te vergelijken, heb ik gezocht naar personen uit andere landen, die binnen de nerdcultuur op het Internet genoemd worden als hippe, stijlvolle en succesvolle internet nerds.
CASE STUDY: De Amsterdamse web nerds Ernst Jan Pfauth & Nalden
Ernst-Jan (23) noemt zichzelf een ‘professioneel blogger’. Sinds zijn 14e jaar kan hij zijn creativiteit via het Internet en met behulp van computercommunicatie kwijt. Hij ziet ook het woord nerd als een geuzennaam en vind het geen probleem dat ik hem een ‘web-nerd’ mag noemen.
Nalden (24) groeit aan bekendheid via zijn website Nalden.net. Sinds zijn 10e jaar speelt hij al games via het Internet. Hij noemt zichzelf een ‘Social Entrepreneur’ en blogger. Zowel Ernst Jan als Nalden geven toe in hun pubertijd een echte nerd te zijn geweest:
Ernst Jan: Ik was best wel een nerd vroeger: veel websites afsurven en gamen en tot m’n zeventiende ofzo...en weinig meisjes. Ik was niet bijzonder populair maar wel extreem gekleed – en niet altijd in positieve zin ;).
Nalden: Ik ben nog steeds een nerd! Hahaha. Ik hou echt van het Internet en computers. Als mensen mij in een bar of café zien zitten, zullen ze me niet snel als een typische nerd bestempelen, omdat ik er dan weer zogenaamd 'hip' uit zie haha. Maar ik ben het wel.
Erst-Jan ziet zichzelf als een lid van een eigen subcultuur (web geeks) en identificeert zich niet met de rest van Nederland. Web Geeks zijn voorlopers.
Ernst Jan: Wij WebGeeks lopen altijd voor met wat wij doen, zoals altijd online zijn. We noemen dat lifehacking of digitaal nomaden. Wij gaan bijvoorbeeld zomaar met onbekende mensen koffie drinken omdat je ze wil ontmoeten na online contact, doet de rest van Nederland pas over vijf jaar.
Nalden: Ik denk dat nerds nu mede bepalen hoe mode eruit ziet. Internet is niet meer weg te denken, dus beginnen 'nerds' ook gewoon style-leaders te worden hahaha. Hoe dan ook is en blijft fashion altijd overrated hahaha.
Beiden zijn van mening dat zij gevoel voor mode hebben en een eigen stijl nastreven als web nerds. Ernst-Jan omschrijft zijn kledingstijl als casual punk:
Ernst Jan:‘Een combinatie tussen netjes (jasjes, hemden, schoenen) en casual (shirts, altijd skinny jeans) met een beetje punk-achtige invloeden (laarzen, blauwe/ rode broeken).
Nalden heeft een andere beschrijving over zijn stijl. Hij noemt het undercover hard: een straatstijl met een vleugje Milaan. In tegenstelling tot de oude generatie nerds vinden zij mode dus ‘best wel’ belangrijk en kiezen met aandacht hun kleding uit:
Nalden: Kleding is voor mij vrij belangrijk. Het is toch een vorm van communicatie. Kleding zie ik als finishing touch. Als het ware is het de manier waarop je jezelf presenteert. Ik vind het leuk om dan bijvoorbeeld wel eens heel hiphop/baggy voor de dag te komen op een decadente gelegenheid of heel netjes op een random feestje voor street kids haha. Juist die extremen samen brengen waardoor mensen je gaan beoordelen op je kleding zonder dat ze weten wie je bent en wat je doet haha.
Web nerds zijn modebewust, zo blijkt uit hun kennis over mode en hun gevoel voor stijl:
Nalden: Toffe upcoming merken (vooral uit Frankrijk, Zweden en Denemarken) gecombineerd met high-end fashion. Vaak let ik op het verhaal van een merk. dat vind ik altijd interessant. Maar ook juist op de kwaliteit, hoe het zit, hoe het staat en toffe kleine details die je echt moet weten. Maar ik ben het meest fan van sneakers en toffe schoenen.
Ernst Jan: Als je er als nerd goedgekleed bij loopt, val je enorm op tussen de Geek-massa. Het is dus ook nog eens goede marketing. Bij kleding let ik erop of het strak gesneden is. En of het voldoet aan algemene stijlnormen. Komt de manchet wel onder het jasje vandaan, etc. Ik onderscheid me van anderen door dingen te dragen die net iets extremer zijn, zoals lichtblauwe skinny jeans, hoge laarzen met punten, een vintage leren jas of een fout overhemd. Eigenlijk is mijn stijl een combinatie van lef of lak hebben aan mode.
Volgens Nalden ziet de stereotype web nerd er uit als de nerd uit de film ‘Revanche of the Nerds’ met grote bril en een t-shirt. Ernst-Jan daarentegen omschrijft het stereotype van een web nerd anders: spijkerbroek, versleten sneakers, quasi-grappig t-shirt en een windjack.
Conclusie
Het mannelijke stereotype ‘Nerd’ heeft zich inderdaad vernieuwd en sluit aan bij de huidige tijd, waar de maatschappij in harmonie leeft met computertechnologie en Internet. Maar ook past de nieuwe nerd in een tijd, die gedomineerd wordt door de beeldcultuur en de commercie (Smelik, 2006). Ook nerds zijn zich bewust geworden van identiteitsvorming en het aanhangen van een bepaalde lifestyle.
De elementen van de nerdcultuur zijn veranderd en misschien wel minder eigenzinnig als voorheen. Eerder stond vermeld dat nerds ongevoelig lijken te zijn voor sociale normen of voorschiften in mode. Toch blijkt uit de bestudeerde literatuur, de afbeeldingen en de interviews dat nerds heel goed op de hoogte zijn van de mode en graag een eigen stijl daarin ontwikkelen.
Nerds hebben relaties met vrouwen en hebben een grote groep vrienden, buiten dan wel op het Internet. Dit mantype is dus niet langer hypermannelijk, a-sociaal of onaantrekkelijk voor vrouwen. Ook dragen niet alle nerds grote brillen, korte broeken of hoog dichtgenoopte overhemden. Het zijn meer de ‘wannabe’nerds die nog aan dit beeld voldoen. Het zijn eerder bewonderaars van nerds die er nog zo bijlopen, dan dat zij zelf nerds zijn. De nerd-look lijkt slechts een modetrend, maar geeft wel weer dat nerds bewonderd worden. Nerds zijn populairder en hipper dan ooit. Zij zijn zelf toonaangevers geworden van mode. Wie had dat in de jaren 80 kunnen bedenken.
Tot slot een laatste quote uit Jocks & Nerds van Martin & Koda (1989, p. 42):
‘There is a Superman beneath the unassuming guise of the nerd, who is both the sympathetic everyman and the supreme expression of style as its own victory’.
Discussie
Gedurende het onderzoek is veel informatie omhoog gekomen, die helaas niet in dit onderzoek een plek konden krijgen, maar wel voor een volgend onderzoek interessant zou kunnen zijn. Het gaat met name over de nerd stijl, ook wel Geek Chic genoemd. Het is een kledingstijl en kledingdesign, die geïnspireerd is op de ‘look’ van de stereotype nerd. Deze kleding is niet ontworpen voor de nerdcultuur, maar enkel geïnspireerd op het stereotype beeld van de computernerd. Vandaar dat deze buiten beschouwing van dit onderzoek is gehouden. Dit onderzoek heft zich enkel op nerds an sich willen focussen en hoe zij zich hebben geëvolueerd tot een nieuw mantype. Uit het kleine onderzoek blijkt juist dat computer-nerds de oude generatie belichamen en de nieuwe nerds zich met name inlaten met het Internet. Maar ook nerds die wel met computertechnologie bezig zijn, zullen geen geïsoleerde mannen meer zijn, zoals vroeger vaak bleek. Mannen die in de computer business zitten, zijn invloedrijk en succesvol. En juist doordat zij meer in de schijnwerpers staan (in de media, op congressen en natuurlijk met klanten en personeel communiceren), zijn ook deze mannen zich bewuster geworden van de voordelen van een verzorgd en stijlvol uiterlijk.
De conclusies van dit rapport zijn op basis van een literatuuronderzoek en op basis van twee interviews opgesteld. Het dient natuurlijk aanbeveling om de resultaten eerder als een signalement te beschouwen van een heersende trend, dan als valide resultaten. [3] http://refinery29.com vermeldt de ‘fashion-nerds’ & de ‘geek-chic revolution’.
[4] ‘De Amsterdamse Man’ is het thema van het seminar Fashion Theory II –ArtEZ (2009) waarvoor dit rapport is geschreven.
[5] Lori Kendall (1999) - The nerd within: mass media and the negotiation of identity among computer-using men. Journal of Men’s Studies 7(3), pp. 353-369.
[6] Dr.Seuss’s ‘If I Ran The Zoo’ (1950): ‘and then, just to show them, I’ll sail to Ka-Too and bring back an It-Kutch, a Preep and a Proo, a Nerckle, a Nerd and a Seersucker, too!’ Allen zijn bedachte figuren.
[7] Dit stond vermeld in een discussie onder internetters die zichzelf ‘nerds’noemen en niet geloven dat Dr.Seuss het woord heeft bedacht. Ook te vinden via http://etymonline.com/index.php?term=nerd.
[9] De Ideal Man: man in de mode (2008). M. Hohé, J. De Greef & N. Bloemberg. Waanders Uitgevers Zwolle.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten